DNI MONIUSZKOWSKIE odbywa? si? b?d? w ramach programu  „Moniuszko 2019 – Promesa” uruchomionego przez  Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego” w dniu 13 wrze?nia 2018 roku. Operatorem programu jest Instytut Muzyki i Ta?ca.
Celem programu jest uczczenie 200. rocznicy urodzin Stanis?awa Moniuszki (1819-1872), polskiego kompozytora, dyrygenta, organisty, pedagoga, wychowawcy i ?arliwego patrioty. Ide? przewodni? programu jest przywrócenie Stanis?awowi Moniuszce nale?ytej rangi w panteonie twórców narodowych, zerwanie z wizerunkiem kompozytora niepostrzeganego na równi z wybitnymi europejskimi twórcami romantycznymi, wykreowanie jego obrazu jako twórcy pierwszorz?dnego, utrwalenie w ?wiadomo?ci spo?ecze?stwa dorobku Stanis?awa Moniuszki oraz promocja za granic? jego twórczo?ci ukazanej w kontek?cie dzie? wybitnych kompozytorów XIX w.

Wyst?pi?:
Laima Kr?gere - sopran (?otwa)
Anna Thun - mezzo-sopran
Krzysztof Zimny  - tenor
Dominik Opali?ski  - bas
Toru?ska Orkiestra Symfoniczna
Mariusz Smolij – dyrygent 

W programie:
Bajka – Uwertura fantastyczna
Pie?? Znasz-li ten kraj
Pie?? Z?ota rybka
Pie?? Prz??niczka
Aria Cze?nikowej Z tej strony Powi?la z opery Straszny Dwór
Aria Sko?uby Ten zegar stary z opery Straszny Dwór
Aria Stefana Cisza doko?a z opery Straszny Dwór
Mazur z opery Straszny Dwór
Polonez koncertowy A-dur
Piosenka Broni  Szemrze strumyk pod jaworem z opery Hrabina
Pie?? Chor??ego Pomn? ojciec wa?ci gada? z opery Hrabina
Ta?ce Góralskie z opery Halka                                                              
Aria Halki Gdybym rannym s?onkiem z opery Halka         
Aria Jontka Szumi? jod?y z opery Halka  
Mazur z opery Halka

Bajka – uwertura fantastyczna jest zaliczana do najlepszych utworów instrumentalnych Stanis?awa Moniuszki. Pierwszy temat, ?agodny i spokojny przeplata si? z drugim - ?ywym i radosnym. Zmienno?? podkre?la harmonijne wspó?brzmienie skrzypiec, fletu i orkiestry.

Pie?ni zosta?y skomponowane z my?l? o dotarciu do ka?dego polskiego domu. Za s?owa do wi?kszo?ci z nich pos?u?y?y utwory znanych polskich poetów. Nostalgiczna Znasz-li ten kraj stanowi muzyczn? interpretacj? wiersza Adama Mickiewicza o tym samym tytule. Tre?? melancholijnej Z?otej rybki napisa? Jan Zachariasiewicz, natomiast weso?ej Prz??niczki – Jan Czeczot.

Za jedno z najbardziej patriotycznych dzie? kompozytora uznaje si? Straszny dwór, oper? opowiadaj?c? o mi?osnych rozterkach mieszka?ców polskiego dworu szlacheckiego. Po??czenie romantyczno?ci i komediowo?ci obecne jest niemal w ka?dej arii. We frywolnej, weso?ej Z tej strony Powi?la Cze?niakowa swata dwóch ?o?nierzy, którzy postanowili nigdy si? nie ?eni?, z wybranymi przez siebie dziewcz?tami. Wolna, prze?miewcza Ten zegar stary mówi o straszeniu tchórzliwego Macieja niesamowitymi historiami o wie?y zamkowej przez Sko?ub?. Cisza dooko?a, nazywana tak?e Ari? z kurantem, przedstawia dylemat Stefana, co staje si? pretekstem do refleksji na temat przemijaj?cej kultury sarmackiej. Nastrój patriotyczny bardzo silnie widoczny jest w skocznym Mazurze, podnios?ym, wed?ug krytyków wyra?aj?cym mickiewiczowsk? ide? Kochajmy si?!
Polonez koncertowy A-dur nie nale?y do najcz??ciej wykonywanych utworów Moniuszki. Chocia? nie jest tak okaza?y jak polonezy Fryderyka Chopina, cechuje si? wyj?tkow? urokliwo?ci?. Zwiewny, radosny, pocz?tkowo ?agodny i nastrojowy zaskakuje dynamik? i podnios?o?ci? w zako?czeniu.

Oper? Hrabin? autor po?wi?ci? mieszka?com Warszawy. B?ahostka, jak? jest zniszczenie kosztownej sukni przeradza si? w otwarty spór, stanowi?cy metafor? rzeczywistego konfliktu kosmopolitycznej cz??ci Warszawy i ?rodowisk narodowych, co podkre?la oprawa muzyczna. Patriotyczn? wymow? ma szczera, prosta, nieco smutna piosenka Broni Szemrze strumyk pod jaworem oraz nawo?uj?ca do walki pie?? Chor??ego  Pomn? ojciec wa?ci gada?. 

Halka nale?y do najwa?niejszych utworów w historii polskiej muzyki nie tylko ze wzgl?du na niekwestionowan? warto?? muzyczn?, lecz tak?e z powodu realizmu tematyki spo?ecznej. Libretto autorstwa W?odzimierza Wolskiego przedstawia tragiczn? histori? krzywdy ch?opskiej pary. Inspiracja motywami ludowymi przejawia si? w skocznych, o powtarzaj?cych si? tematach Ta?cach góralskich. Liryczna, pe?na t?sknoty aria z II aktu Gdybym rannym s?onkiem zachwyca emocjonalno?ci?, widoczn? tak?e w przepe?nionej cierpieniem partii Jontka Szumi? jod?y. Przeciwwag? dla dramatyzmu stanowi rytmiczny, zamaszysty Mazur wprowadzaj?cy atmosfer? radosnej zabawy.

 


Patronat: