Wydarzenie odb?dzie si? w ramach projektu Viva Beethoven! - 250. rocznica urodzin kompozytora.

Wyst?pi:
Micha? Szymanowski - fortepian
Gabriela U?anowska - prowadzenie

W programie:
L. van Beethoven - Sonata C-dur op. 2 nr 3
L. van Beethoven - Sonata c-moll op. 111

-------------------------------------------------------------

Ludwig van Beethoven jest uwa?any za najwybitniejszego twórc? muzyki fortepianowej swoich czasów. Podobnie jak Mozart uchodzi? on za wybitnego pianist? i improwizatora, a styl jego muzyki fortepianowej wp?yn?? na twórczo?? fortepianow? w XIX wieku. Beethoven jest autorem trzydziestu dwóch sonat fortepianowych. Pisa? równie? ta?ce, bagatele i cykle wariacji na fortepian. Stosukowo wcze?nie zacz?to interpretowa? t? twórczo?? w kategoriach pozamuzycznych, ??cz?c muzyk? z innymi dziedzinami sztuki.

            Na przyk?adzie sonat mistrza z Bonn zaobserwowa? mo?na ewolucj? w sposobie traktowania fortepianu w jego utworach. Kompozytor rozpocz?? pisanie sonat, wzoruj?c si? na stylu haydnowskim. Sonaty opus 2 (tak?e Sonata C-dur op. 2 nr 3) zosta?y zadedykowane Haydnowi i ho?duj?c pierwszemu z klasyków wiede?skich mieszcz? si? wyra?nie w stylu klasycznym. Jednak doskonale zdajemy sobie spraw?, ?e twórczo?? Beethovena, sztucznie przypisana do epoki muzycznego klasycyzmu, tak naprawd? reprezentuje romantyzm. ?wiadczy o tym m.in. Sonata Es-dur op. 27 nr 1. Jej okre?lenie quasi una fantasia wskazuje zarówno na zmiany formalne jak i wyrazowe. Charakter preromantyczny zosta? tutaj podporz?dkowany cyklowi sonatowemu, który jednak znacz?co wyrasta poza osi?gni?cia Mozarta w tej dziedzinie.

            Jednak?e pog??bienie mo?liwo?ci wyrazowych fortepianu dokona?o si? na szerok? skal? równie? w pi?ciu ostatnich sonatach Beethovena, pisanych w latach 1816-22. Sonata c-moll op. 111 to podobnie, jak pozosta?e sonaty z tego okresu „wytwór abstrakcyjnego mózgu g?uchego kompozytora”. Beethoven napisa? j? w 1822 roku. To dzie?o niezwyk?e pod ka?dym wzgl?dem. Sk?ada si? tylko z dwóch monumentalnych cz??ci: allegra sonatowego i  wariacji. U?ycie tonacji c-moll nie by?o tutaj przypadkowe, u Beethovena tonacja ta ??czy si? nierozerwalnie z dramatyczn? walk?, cierpieniem, rezygnacj?. Wszystkie te emocje powracaj? na kartach Sonaty c-moll, zw?aszcza w jej pierwszym ogniwie. Mroczna, chromatyczna harmonia, rytm punktowany, rwane frazy oraz ciemny, niski rejestr fortepianu sk?adaj? si? na pocz?tek, który przygotowuje wej?cie wyrazistego, typowo beethovenowskiego tematu. Temat zmienia swoje oblicze, mieni?c si? ró?nymi ?rodkami techniki polifonicznej, odgrywaj?cej prymarn? rol? w kszta?towaniu tego ogniwa. Druga cz??? przenosi nas w zupe?nie inn? rzeczywisto??. Beethoven przestaje walczy?, próbuje godzi? si? ze ?wiatem… 

dr Aneta Derkowska - muzykolog